پرواز با پاراگلایدر زیر باران: امکان‌پذیر یا خطرناک؟

پاسخ کوتاه این است که هیچ‌گاه با بال خیس و یا در باران پرواز نکنید.

وسوسه‌ی پرواز زیر باران ممکن است شاعرانه به نظر برسد، اما خطرات این کار بسیار جدی است.

تمام شرکت‌های معتبر سازنده‌ی بال پاراگلایدر، صراحتاً می‌گویند بال‌های امروزی به باران و رطوبت حساس هستند و «از پرواز در باران یا حتی با بال خیس (مثلاً شبنم صبحگاهی) باید اجتناب شود». در شرایط بارانی یا پرواز با بال خیس خطر استال وجود دارد و تاکید می‌شود از مانورهایی مانند Big Ears خودداری نمایید.

چرا پاراگلایدر نمی‌تواند در باران پرواز کند؟

تأثیر باران بر آیرودینامیک بال و جداشدن جریان هوا

زمانی که قطرات آب روی Leading Edge (لبه‌ی حمله) و Upper Surface (سطح بالایی بال) جمع می‌شود، جریان هوا از سطح بال جدا می‌شود و باعث ایجاد گردابه و آشفتگی و در نتیجه پاراشوتال استال می‌شود. ( در پاراشوتال استال بال همچنان باز است اما تقریباً هیچ سرعت افقی ندارد و خلبان با سرعت حدود ۶ متر بر ثانیه عمودی سقوط می‌کند.)

اگر در این شرایط زیاد برک بکشید، ممکن است وارد اسپین یا فول‌استال شوید. در هوای خشک طراحی صاف و بدون نفوذ بال باعث افزایش راندمان می‌شود، اما وقتی بال خیس می‌شود، همین ویژگی مشکل‌ساز است. جالب است بدانید هرچه بال تمیزتر و نو باشد احتمال وقوع آن بیشتر است.

کاهش پیشروی بال و خطر دیپ استال

بال‌های پاراگلایدر برای ایجاد Lift (نیروی برا) و پرواز پایدار نیازمند سطح صاف و بدون اختلال هستند. بال خیس مقاومت بیشتری در برابر هوا ایجاد می‌کند افزایش Drag (حدود ۴۰٪) و کاهش Lift (حدود ۱۸٪) می‌شود در نتیجه باعث کاهش Glide Ratio می گردد (نسبت مسافت افقی طی شده به ارتفاع از دست رفته). در این شرایط خلبان متوجه کاهش صدا، کم شدن باد روی بدن و احساس بی‌حرکتی می کند در این شرایط خطر دیپ استال بسیار محتمل است.

سنگین شدن بال و خطر Collapse

بال پاراگلایدر از پارچه‌ای سبک مانند Skytex یا Dokdo ساخته شده است که وقتی خیس می‌شود در برابر Collapse حساس‌تر می‌شود یا دیرتر ریکاوری و به حالت اولیه باز می‌گردد.

خطر Big Ears و عدم باز شدن کامل بال

در شرایط بارانی انجام مانور Big Ears خطرناک است، زیرا پارچه خیس تمایل کمتری به باز شدن دارد. اگر گوش‌ها پس از رها کردن رایزرهای A باز نشوند، بال در حالت غیرآیرودینامیک باقی می‌ماند.

تأثیر باران بر لاین‌ها و رایزرها

لاین‌ها هنگام خیس شدن کش می‌آیند و زاویه تریم بال تغییر می‌کند و باعث بی‌ثباتی به‌خصوص در محور پیچ می‌شود. همچنین لاین‌ها و رایزرها سنگین‌تر شده و واکنش بال به برک‌ها کندتر می‌شود.

مشکلات دید و کاهش آگاهی محیطی

دید کم در باران تشخیص جهت باد و Cloud Base (ارتفاع پایه ابر) را دشوار می‌کند. قطرات ریز آب و مه احتمال اشتباه در انتخاب مسیر یا Landing Approach را بالا می‌برد. ابرهای بارانی همچنین باعث کاهش دید و افزایش احتمال VFR Violation) می‌شود.

سایر خطرات

معمولا باران همراه با Cloud Suck یا Gust Front (جبهه تندباد) همراه است و می‌تواند شرایط خطرناکی ایجاد کند.

چرا Landing در باران خطرناک‌ است؟

بال خیس سریع‌تر انرژی خود را از دست می‌دهد. در مرحله Final و فلر، خلبان نیازمند پاسخ سریع بال است، اما بال خیس کارایی کافی ندارد و نتیجه می‌تواند لندینگ سخت یا حتی سقوط کوتاه باشد.

نتیجه‌گیری و توصیه‌های ایمنی

جمع‌بندی اینکه هیچ حداقلی برای پرواز ایمن در باران وجود ندارد. حتی باران خفیف یا مه نسبتا شدید، بال را آنقدر مرطوب می‌کند که خطرات ذکرشده ایجاد شود.

اگر در حین پرواز گرفتار باران شدید:

• سریع یک محل امن پیدا کنید و فرود اضطراری (Emergency Landing) کنید

فرود با بال خیس:

• با سرعت بالا (دست و برک‌ها بالا) پرواز کنید.
• با دست به رایزرها ضربه بزنید تا آب از سطح بال خارج شود.
• اگر احساس کردید سرعت رو‌به‌جلو کم است، با ۵۰٪ اسپیدبار تا نزدیکی زمین بیایید.
• اگر لازم بود سریع ارتفاع کم کنید، مانور ۳۶۰ بزنید (نه B-Line و نه Big Ears جواب نمی دهد، چون خطر استال را بیشتر می‌کنند).
• تنها در ارتفاع کم و درست قبل از فلر، اسپیدبار را رها کنید.

پرواز ایمن همیشه اولویت اول است. اگر هوا مشکوک، مرطوب یا در حال بارش است، بهترین تصمیم این است که تا بهبود شرایط منتظر بمانید.